Szyb wentylacyjny – Jak, czym i dlaczego zabezpieczać pion wentylacyjny?
Szachty oddymiające projektowane od kilkunastu lat są elementem budynku który zmienił swoją typową lokalizację czyli pojedynczego szachtu
przy szybach windowych na kilka pionów wentylacyjnych często w przestrzeniach gdzie za ścianami mamy przestrzenie „open space” czy restauracje, albo nawet mieszkania. Szyb wentylacyjny rozpoczyna swój bieg z poziomu garażu podziemnego oraz przechodzi przez poziomy budynku znajdując ujście na dachu. Coraz częściej wykorzystuje je się do celów zarówno wentylacji mechanicznych jak i oddymiania.
Jakie wymagania musimy zapewnić szybom wentylacyjnym?
- Musimy zadbać o odpowiednią izolację akustyczną szybu aby dźwięk działających silników, urządzeń systemów wentylacji i oddymiania nie wpływał to negatywnie na komfort użytkowania tych przestrzeni. Fale akustyczne które powstają w szybach muszą zostać wytłumione. Do tego stosujemy wełnę która dzięki swoim właściwościom pochłania dźwięki, a nie odbija falę powodując narastanie dźwięku czyli zjawisko jakie miało by miejsce w szybie z żelbetu nie osłoniętego izolacją.
- Podczas pożaru do szybu dostaje się duża ilość ciepłego powietrza (średnio temperatura powietrza w szybie oddymiającym ma ponad 400 st. C.). Szyb po poprawnym zadziałaniu systemu klap oddymiających zaczyna tworzyć tą samą strefę pożarową w jakiej rozwija się pożar. Musimy zatem upewnić się, że beton czy cegły stanowiące ściany szybu pod wpływem wysokiej temperatury nie zaczną osłabiać swojej struktury i właściwości. Zapewniając odpowiednią izolację termiczną powierzchni szybu uzyskujemy pewność, że rdzeń ścian pozostaje nie naruszony dzięki czemu konstrukcja w pełni spełni swoją rolę. Dodatkowo ściany szybu muszą spełniać wymaganą klasę odporności ogniową o czym mówi rozporządzenie ministra:
Zgodnie z rozporządzeniem ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002:„2. Przewody wentylacji oddymiającej, obsługujące:- wyłącznie jedną strefę pożarową, powinny mieć klasę odporności ogniowej z uwagi na szczelność ogniową i dymoszczelność – E600 S, co najmniej taką jak klasa odporności ogniowej stropu określona w § 216, przy czym dopuszcza się stosowanie klasy E300 S, jeżeli wynikająca z obliczeń temperatura dymu powstającego w czasie pożaru nie przekracza 300 °C;
- więcej niż jedną strefę pożarową, powinny mieć klasę odporności ogniowej E I S, co najmniej taką jak klasa odporności ogniowej stropu określona w § 216.”
- Ze względu na to, że szyb podczas pożaru będzie nam służył do przetłaczania dużej ilości dymu musimy zapewnić dymoszczelność przegrody aby nie narażać osób przebywających w sąsiadujących pomieszczeniach na zadymienie oraz utrudniona warunki ewakuacji. Powierzchnia betonu szachtu w trakcie pożaru gdy przepływa przez niego gorące powietrze pod dużym ciśnieniem może zwyczajnie zacząć „odpryskiwać” co skutkuje utratą szczelności żelbetu i rozszczelnieniem szachtu. W sytuacji odprowadzania dymu i gorących gazów w instalacji wymagane jest ciśnienie na poziomie od -1500 do +500 Pa, natomiast gdy mamy sytuacje gdzie kanałem dostarczane jest kompensacyjnie powietrze do instalacji ciśnienie robocze pozostaje w granicach od -1500 do +1500 Pa.
- Szyb wentylacyjny jest też strefą nieogrzewaną, przez którą w codziennych warunkach przepływa zimne powietrze z garaży podziemnych. Musimy zatem odizolować go od przestrzeni ogrzewanych aby zapewnić odpowiednią termoizolację ściany, dodatkowo z drugiej strony często pomijanym aspektem jest to, że jeśli kanał służy do odprowadzania ciepłego powietrza potrafi się nagrzewać co również być uciążliwe dla użytkowania przestrzeni za ścianą.
W przypadkach zimowych często możemy spotkać się z problemem jakim jest wykraplanie pary wodnej na ich powierzchni a jest to skutkiem nadmiernego wychładzania się szachtu nawiewnego. Podsumowując, szyby wentylacyjne wymagają zabezpieczenia termicznego, akustycznego i nie powodującego utrudnień w prawidłowym przepływie powietrza oraz ogniochronnego.
Rozwiązania producentów stosowane do zabezpieczania ppoż.:
Znani producenci ciągle dopracowują technologie najbardziej ekonomicznego i praktycznego w utrzymaniu rozwiązania dzięki którym spełnimy wszystkie oczekiwania postawione pionom wentylacyjnym.
RockWoool – Conlit 150
Rozwiązanie tego producenta opiera się o system Conlit 150 dający nam odporność klasy EIS 120. System opiera się o dwa rodzaje płyt z wełny skalnej:
- CONLIT 150 P
- CONLIT 150 A/F
Wariant z płytą bez okładziny zewnętrznej wymaga zastosowania dodatkowego obrobienia zaprawą do klejenia styropianu wraz z siatką zbrojącą z włókna szklanego o gramaturze min 145g/m2. Takie rozwiązanie zapewnia nam płaską i gładką powierzchnię na której konserwacja i zapewnienie czystości jest ułatwione. System w obu przypadkach wymaga zastosowania kotw systemu HILTI IDMS gdzie dobierając odpowiednia grubość wełny która spełni nam odpowiedni poziom współczynnika przenikania ciepła przez przegrodę będziemy mogli zagłębić się kotwą min na 50mm w ścianę.
Promat – Promaduct – 500
Promat opracował swoje rozwiązanie na zabezpieczenie szybów płytami silikatowo-cementowymi PROMATECT-L500 gr. 20mm montowanych na kotwy stalowe M6. W przypadku tego rozwiązania stosujemy dowolną wełnę do izolacji fasady wentylowanych której parametry i grubość będzie spełniać nam wymagania dotyczące termoizolacji. Wymaganiem producenta jest tu zastosowanie pasm montażowych (7) z tych samych płyt jednakże ich łączna grubość powinna być równa grubości wełny. Pasma montażowe powinny być w maksymalnym rozstawie 600mm od siebie natomiast nie ma znaczenia czy będziemy je ustawać poziomo czy pionowo. Płyty docelowej okładziny montowane są do pasm za pomocą stalowych zszywek lub wkrętów. Ważnym czynnikiem który zapewnia nam całkowitą szczelność powierzchni jest wypełnienie wszystkich połączeń pionowych i poziomych klejem PROMAT-K84.
Mercor – mcr Tecbor
Technologia którą opracował Mercor może być w oparciu o płytę Tecbor lub w droższej wersji z płytą Silboard. Technologia w której wykorzystujemy płyty Tecbor jest zatem częściej stosowana ze względów ekonomicznych, a to rozwiązanie wymaga zastosowania podobnie jak w przypadku Promatu wełny aby zapewnić odpowiednią termikę i akustykę. Zalecanym jest wykorzystanie wełny Rockwool VentiMax F jednakże dopuszcza się wełny fasadowe wentylowane o podobnych parametrach. Jej grubość oczywiście jest zależna od wymaganego współczynnika przenikania ciepła. Podobnie jak w przypadku Promatu mocowanie wymaga użycia kołów o średnicy 8mm w systemie MLS, MBA czy IDMS ze stalowymi talerzykami dociskowymi. Wełnę należy montować oddzielnymi kotwami do podłoża, a otwory w płycie należy nawiercać przed ułożeniem jej na ścianie. Aby zachować pełną szczelność kanału wszystkie połączenia płyt oraz miejsca występowania kotw należy zaszpachlować pastą mcr TECBOR Joint Paste Ready to Use.
Zabezpieczenia przeciwpożarowe szachtów (szybów) oddymiających
W nowoczesnym budownictwie gdzie dużą rolę pełni bezpieczeństwo pożarowe i komfort użytkowania wymagane jest odpowiednie zabezpieczenie szachtów oddymiających. Kluczowe wymagania to spełnienie zakładanego współczynnika przenikania ciepła, dymoszczelność, klasa odporności ogniowej minimum taka sama jak stropu pomiędzy strefami pożarowymi oraz wytrzymałość konstrukcji zabudowy na ciśnienie w kanale przewidywane dla danej instalacji. Dodatkowym czynnikiem który wpływa bezpośrednio na wybór technologii to estetyka i zapewnienie łatwości konserwacji szybu.
Kontakt – DZIAŁ BUDOWLANY
Tel. : 22 486 33 68 wew. 3
Zbigniew Walaszczyk
Tel.: 736-259-294
e-mail: z.walaszczyk@firetech.waw.pl
Adam Pieńczuk
Tel.: 506-716-608
e-mail: a.pienczuk@firetech.waw.pl
Jakub Naworol
Tel.: 507-787-739
e-mail: j.naworol@firetech.waw.pl
Arkadiusz Maciejewski
Tel.: 516-210-074
e-mail: a.maciejewski@firetech.waw.pl